2017 yil 1 yanvar holatiga O`zbekiston Respublikasida 6542 ta ambulatoriya-poliklinika muassasalari mavjud bo`lib, ularning soni 1991 yilga (3027 ta) nisbatan ikki barobardan ko`proqqa oshdi. Shifoxona muassasalari soni esa aksincha, 1991 yilda 1388 ta shifoxona muassasasi faoliyat yuritgan bo`lsa, 2016 yilga kelib 20 foizga kamaydi, ya`ni 1106 tani tashkil etdi (1-rasm).

1-rasm

Davolash profilaktika muassasalari soni

(1991-2016 y.)

2-rasm

Viloyatlar kesimida davolash profilaktika muassasalari soni

(2016 y.)

2016 yilda ambulatoriya-poliklinika muassasalarining bir smenadagi quvvati 1991 yilga nisbatan 46 foizga oshdi. 1991 yilda Ambulatoriya-poliklinika muassasalari bir smenada 282,2 ming kishini qabul qilish imkoniyatiga ega bo`lgan bo`lsa, 2016 yilga kelib ushbu ko`rsatkich 411,9 ming kishiga yetdi. Bir yilda bir kishiga to`g`ri keladigan ambulatoriya-poliklinika muassasalariga qatnovlar soni 2000 yilda o`rtacha 7 martaga to`g`ri kelgan bo`lsa, ushbu ko`rsatkich 2016 yilga kelib 10 martadan oshdi. (3-rasm).

3-rasm

Ambulatoriya-poliklinika muassasalarining bir smenadagi quvvati

ming kishi. (1991-2016 yillar)

Sog`liqni saqlash tizimini maqbullashtirish, samaradorligini oshirish maqsadida olib borilayotgan islohotlar natijasida mustaqillik yillarida statsionar shifoxona muassasalarida ham tarkibiy o`zgartirishlar amalga oshirildi, natijada 2016 yilda statsionar muassasalar soni 1991 yilga nisbatan 20 foizga kamaydi. Samarasiz ishlayotgan shifoxonalardagi shifo o`rinlarini optimallashtirilishi natijasida statsionar muassasalardagi o`rinlar soni 1991 yilga nisbatan 49 foizga, har 10000 aholiga to`g`ri keladigan o`rinlar soni esa 67 foizga kamaydi (4-rasm).

4-rasm

Aholining shifoxona o`rinlari bilan ta`minlanganlik darajasi dinamikasi

(1991-2016 yillar)

2016 yilda tibbiyot muassasalarida birinchi marta ro`yxatga olingan kasalliklar soni 17196,4 mingta bo`lib, ulardan 54 foizi ayollarda va 46 foizi erkaklarda aniqlangan (5-rasm).

5-rasm

O`zbekiston Respublikasida jinsi bo`yicha aholining kasalliklarga chalinishi

(2016 yil)

6-rasmda hududlar va bemorlar jinsi bo`yicha ma`lumotlar keltirilgan. Birinchi marta qo`yilgan tashxis bilan qayd qilingan kasalliklar har 100000 aholi soniga nisbatan hisoblanganda, deyarli barcha hududlarda ayollar ulushining yuqoriligi kuzatiladi.

6-rasm

O`zbekiston Respublikasida viloyatlar bo`yicha aholining kasalliklarga chalinishi

(2016 yil)

2016 yilda birinchi marta qo`yilgan tashxis bilan qayd qilingan kasalliklar bemorlarning yosh guruhlari bo`yicha tahlil qilinganda, asosiy qismi, ya`ni 59 foizi 18 va undan katta yoshdagilar hissasiga to`g`ri keldi. Har yuz ming aholiga nisbatan hisoblansa, o`rtacha 53995 nafar aholida kasallik qayd qilingan. Yosh guruhlari bo`yicha mos yoshdagi aholi guruhlariga nisbatan hisoblanganda esa, eng ko`p holat,15-17 yoshlardagi yuz ming aholining 94315,6 nafarida kasallik qayd qilingani kuzatiladi (7-rasm). Ularda kuzatilgan asosiy kasallik guruhlaridan nafas organlari kasalliklari - 30,4 foiz, ovqat hazm qilish a`zolari kasalliklari - 15,3 foiz, qon va qon yaratish a`zolari kasalliklari, immun mexanizmiga ta`sir etuvchi ayrim buzilishlar - 12,8 foizini tashkil etadi. yuz ming aholiga nisbatan hisoblanganda ko`proq qismi 15-17 yoshlardagi aholi ulushiga to`g`ri keladi. 8-rasmda ko`ringanidek, respublika hududlari bo`yicha nisbatan yuqori ma`lumotlar Jizzax (114261,4), Namangan (125260,5) viloyatlari va Toshkent shahrida (194824,5) kuzatildi.

7-rasm

O`zbekiston Respublikasida yosh guruhlari bo`yicha birinchi marta ro`yxatga olingan kasalliklar

(2016 yil)

8-rasm

Hududlar kesimida yosh guruhlari bo`yicha birinchi marta ro`yxatga olingan kasalliklar

(2016 yil)

1991 yilda aholiga tibbiy xizmat ko`rsatish sohasida 75 ming shifokor faoliyat yuritgan bo`lsa, 2016 yilga kelib ularning soni 84,1 ming kishini (12 foizga oshdi) tashkil etadi. O`rta tibbiyot xodimlari soni esa 1991 yilga nisbatan 41 foizga (341,3 ming kishi) ko`paydi. 1-jadval ma`lumotlari bo`yicha 10000 aholiga hisoblangan shifokorlar soni 35,5 (1991 yil) dan 26,2 (2016 yil) gacha, o`rta tibbiyot xodimlari soni esa mos ravishda 114,7 dan 106,3 gacha kamaygan. Mavjud shifokorlarning 34 foizini oliy toifali shifokorlar tashkil etadi, ularning sifat jihatdan rivojlanishi 9-rasmda ko`rsatilgan. Shuningdek, rasmlarda malaka toifasiga ega bo`lmagan, ya`ni 5 yildan kam ish stajiga ega bo`lgan shifokorlar ulushi kamayib borayotganligi kuzatiladi.

1-jadval

Aholining tibbiyot xodimlari bilan ta`minlanganligi

(1991-2016 yillar)

9-rasm

Bitta shifokorga to`g`ri keladigan aholi soni

(1991-2016 yillar)

10-rasm

Bitta o`rta tibbiyot xodimiga to`g`ri keladigan aholi soni

(1991-2016 yillar)

2-jadval

Shifokorlarning malaka toifalari bo`yicha taqsimlanishi

(2000-2016 yillar)

11-rasm

Shifokorlar malaka toifalari bo`yicha 2016 yil ma`lumotlarini 2000 yil bilan taqqoslama grafik.

2016 yilda aholining ayrim yuqumli va parazitar kasalliklarga chalinishi bo`yicha holatlar tahlil qilinganda bo`g`ma, qizamiq, qizilcha, bezgak kabi kasallik turlari qayd etilmagan.

Bundan tashqari so`nggi yillarda sog`liqni saqlash sohasida kichik korxona va mikrofirmalarning ulushi sezilarli darajada ortib borayotganligi ham ta`kidlab o`tish zarur. Bunga misol tariqasida 2016 yilda statsionar muassasalar sonida kichik korxona va mikrofirmalar ulushi 2015 yildagi 37,9 foiz o`rniga 40,4 foizni tashkil etganligi, ambulatoriya-poliklinika muassasalaridagi ulushi esa 2015 yildagi 35,9 foiz o`rniga 39 foizni tashkil etganligini keltirish mumkin. Kichik korxona va mikrofirmalardagi shifoxona o`rinlari soni 1,7 mingtaga oshdi, shuningdek, 2015 yilda jami davolangan bemorlarning 2,8 foizi, 2016 yilda esa 205,1 ming bemor, ya`ni 3,7 foizi kichik korxona va mikrofirmalarda davolangan.

Axborot xizmati 

Axborotlarni tarqatish, xalqaro axborot almashuv va jamoatchilik aloqalari boshqarmasi